
Duurzaam eten over grenzen
Prelude
Rosewitha Madiat, 48 jaar, woont samen met haar vier kinderen in Papoea-Nieuw-Guinea. Op dit prachtige eiland leeft helaas ongeveer 40% van de bevolking onder de armoedegrens. Zo ook Rosewitha, die in een cacaobomenkwekerij werkt. In 2006 wordt haar toch al uitdagende leven flink opgeschud. De cocoa pod borer pest (CPB) vernielt bijna alle cacaobomen. Dit heeft een enorme impact op de economie. De cacaohandel verdwijnt uit het land en Rosewitha ziet haar geliefde eiland nog armer worden. Ze maakt zich zorgen over haar toekomst én die van haar kinderen. De Wereldbank en Olam starten samen een project om deze neerwaartse spiraal te doorbreken, en met succes! In 2015
leert Olam 460 boeren hoe ze hun oogst kunnen vergroten en hoe ze hun bedrijf op orde kunnen houden. Daarnaast zetten ze een nieuwe cacaobomenkwekerij op met een capaciteit van 75.000 planten. Ook krijgen de boeren les over hiv/aids.
De groei van cacaobomen kost tijd, dus de resultaten van het project zijn pas na twee jaar zichtbaar. Maar vergelijkbare projecten in Indonesië laten een stijging van de cacao-opbrengst zien van 20% in minder dan vijf jaar tijd. Deze resultaten hebben Olam en de Wereldbank doen besluiten het project in 2016 uit te breiden naar nog 2800 boeren in Papoea-Nieuw-Guinea. Dankzij deze projecten van Olam ontstaat er weer een toekomstperspectief voor mensen zoals Rosewitha. Zij kan haar kinderen weer naar school laten gaan. Uiteraard geniet ook Olam van de gestegen oogst, want de cacaohandel levert veel op en de fluctuaties in de prijzen en het aanbod op de grondstoffenmarkt maken fabrikanten kwetsbaar. Deze win-winsituatie is kenmerkend voor de strategie van Olam en een van de redenen voor zijn succes.
Olam is een relatief jong bedrijf. Het is in 1989 opgericht door Sunny Verghese. Sunny werkt in die tijd voor de Kewalram Chanrai Group (KC), een wereldwijde exporteur van onder andere textielproducten. Wanneer KC geen stabiele toevoer van katoen op gang krijgt, staat dit de groei van het bedrijf in de weg. Sunny besluit het heft in eigen handen te nemen en start in Nigeria een katoenplantage, zodat KC voor de import van katoen niet langer afhankelijk is van derden. Hierdoor wordt de toevoer stabieler en tegelijkertijd doet de organisatie hierdoor veel kennis op over internationale handel. Bij terugkomst in India krijgt Sunny de mogelijkheid om zijn eigen importbedrijf te beginnen. Hij begint met de import van cashewnoten vanuit Nigeria naar India. En zo is Olam geboren.
In eerste instantie koopt Olam de cashewnoten, net als de concurrentie, van tussenhandelaren die vlak bij de haven hun producten verkopen. Al snel ontdekt Olam dat daar veel geld aan de strijkstok blijft hangen, soms tot wel twee derde van de omzet. Cashewnoten kunnen dus voor een veel lagere prijs direct bij de boer worden gekocht. Waarom anderen dit niet doen? Producten bij de boer kopen is een grote logistieke uitdaging, sommige boerderijen liggen namelijk wel duizend kilometer van de haven vandaan. Olam gaat deze uitdaging aan: er worden handelsroutes aangelegd tot in het diepe binnenland, vaak langs ogenschijnlijk onbegaanbare paden. Dit is niet zonder risico, want de cashewnotenhandel is met een oogstperiode van vier tot vijf maanden een echt seizoensgebonden product. De overige zeven tot acht maanden liggen handelsroutes stil en staan de opslagruimtes leeg. In die tijd renderen de investeringen niet en is er ook kans op schade aan de wegen en opslagruimtes. Tijd voor ondernemerschap… Olam onderzoekt welke agrarische producten dezelfde handelsroute gebruiken, maar juist een ander seizoen hebben. Dit resulteert in een optimaal gebruik van de handelsroutes en de (opslag)faciliteiten. Op deze manier breidt Olam tussen 1991 en 1993 zijn productaanbod uit naar cacaobonen, rubber en koffiebonen. Producten worden dicht bij de boer opgekocht en handelsroutes worden optimaal benut. Dit blijft tot de dag van vandaag de unieke strategie van het bedrijf.
Na 27 jaar staat Sunny Verghese nog altijd aan het roer van dit inmiddels gigantische
bedrijf. Bij de oprichting is het een bedrijf met één product, dat actief is in één land en met één medewerker. Ondertussen is het een multinational met 44 unieke producten in
16 productcategorieën die de hele wereld over gaan. De omzet is tussen 2005 en 2014
gegroeid van € 2,1 miljard naar € 12,3 miljard en liet tijdens de crisis geen krimp
zien.Olam heeft in 2014 13.800 unieke klanten en heeft 23.000 werknemers. Het
is verbluffend en inspirerend hoe dit zeer jonge bedrijf zo snel gegroeid is en een van de grootste bedrijven in de agrarische sector is geworden.
Olam betekent in het Hebreeuws ‘grenzen overstijgen’ en dit is dan ook de merkessentie van het bedrijf. Het hogere doel van Olam is waarde leveren op de korte én lange termijn aan leveranciers, consumenten, aandeelhouders en iedereen die voor zijn levensonderhoud afhankelijk is van Olam. Het wil dit doen op sociaal verantwoordelijke en milieuvriendelijke wijze. Dit betekent dat het verder kijkt dan de eigen portemonnee. Een voorbeeld hiervan is de garantie van stabiele prijzen en toevoer van producten voor de boer en voor de klant. Zo ligt de verkoop van producten op voorhand al vast. Het is eigenlijk een eeuwenoud principe. Eeuwen geleden werd de termijnmarkt uitgevonden door vooraf de prijs af te spreken voor goederen die nog moesten worden geteeld of geïmporteerd. Ondertussen is die termijnmarkt voer voor speculanten geworden en is het heruitvinden van dit principe waardevol voor de inkoop bij boeren in heel Afrika. Sunny Verghese legt dit als volgt uit: ‘It’s like picking up pennies, except the steamroller isn’t coming.’ Olam boekt een hele kleine marge op producten, en dat kan vanwege de continue toestroom. Deze strategie brengt stabiliteit en vertrouwen. In het bijzonder in de agrarische sector, waar de oogsten en daarmee inkomsten over het algemeen onvoorspelbaar zijn. Met deze strategie wil Olam wereldwijde marktleider worden in agrarische grondstoffen en voedingsproducten. Op dit moment is de organisatie wereldmarktleider in maar liefst zes producten en dus al flink op weg om dit te bereiken.
Olam heeft een aantal onderscheidende waarden. Die liggen diep verankerd in de
strategie van het bedrijf en zijn belangrijk in alle beslissingen die het neemt: ondernemerschap, integriteit en gelijkwaardigheid. Gelijkwaardigheid is het fundament onder de organisatie: behandel anderen zoals je zelf behandeld wilt worden. Het gaat ook over het waarderen van de diversiteit in talent onder collega’s. Alle medewerkers mogen meedenken over de beslissingen die worden gemaakt. Informatie en ideeën worden openlijk gedeeld.
Ondernemerschap zien we terug in het geloof dat het bedrijf sterker wordt door steeds
uit te breiden. Dit gebeurt op twee manieren. Allereerst neemt het bedrijf regelmatig
(onderdelen van) andere bedrijven over. Daarnaast gelooft Olam in een continue organische groei naar andere producten die dezelfde handelsroute gebruiken en in het ‘upstream’ (naar productie) en ‘downstream’ (naar voedselverwerking) uitbreiden
binnen de keten. Integriteit betekent voor Olam trouw blijven aan jezelf. Proberen ‘het
juiste te doen’ en een bijdrage te leveren aan duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Door te durven dromen (ondernemerschap), trouw te blijven aan zichzelf (integriteit) en iedereen met respect te behandelen (gelijkwaardigheid), heeft Olam grote successen geboekt. Dat zien we ook terug als we kijken naar het businessmodel.
Visie en positionering
Grensverleggend
• Waardecreatie voor alle stakeholders in
de keten op de korte én lange termijn
• Opgericht in 1989 door Sunny Verghese in India om cashewnoten te importeren
• Olam koopt al snel direct bij de boer en niet via tussenhandelaren
• Uitbreiding naar andere producten (cacao, rubber, koffie) die
dezelfde handelsroute gebruiken
• Wereldwijde marktleider worden van agrarische grondstoffen en voedingsproducten
• Leveren van producten van adequate kwaliteit in adequate hoeveelheid
• Marktleider in 6 van de 16 producten
• Integriteit
• Ondernemerschap
• Gelijkwaardigheid
• Integriteit
• Ondernemerschap
• Gelijkwaardigheid
• Klantgerichtheid
• Samenwerken
• In 25 jaar gegroeid van 1 product in 1 land naar een multinational met 44 producten over de hele wereld
• 24 uur per dag bereikbaar voor de klant
• Nauwe samenwerking met boeren
Het businessmodel
• Agrarische grondstoffen van hoge kwaliteit voor voedingsmiddelen
• Ik krijg producten van de boer, klaar voor gebruik
• Ik weet waar ik aan toe ben en voel mij zeker
• Ik betaal een eerlijke prijs door een efficiënte keten
• Ik doe weinig moeite en het proces is transparant
• Ik loop weinig risico. De afspraken met Olam zijn duidelijk en het is een betrouwbare partij
• Wereldmarktleider in cashewnoten, uien, knoflook, sesam, cacao en houtproducten. In amandelen, hazelnoten,
koffie en zuivel in de top 3
• Olam levert producten op alle continenten
• Olam heeft veel concurrenten vanwege de grote verscheidenheid in producten: ADM, Bunge, Cargill, Dreyfus, Glencore, Noble, Wilmar. Geen van de concurrenten heeft dezelfde productmix
• Internationale voedingsbedrijven zoals Kraft Foods, Nestlé, Lavazza, Mars, Tchibo and Planters
• Internationale voedingsbedrijven willen verzekerd zijn van continue en stabiele aanvoer van gedegen producten
• 3,9 miljoen boeren over de hele wereld leveren aan Olam
• 135 verwerkingsfabrieken om ook downstream meer waarde toe te voegen
• Speciale teeltprogramma´s om oogst te vergroten met minder land en water
• 3,9 miljoen boeren over de hele wereld leveren aan Olam
• 135 verwerkingsfabrieken om ook downstream meer waarde toe te voegen
• Speciale teeltprogramma´s om oogst te vergroten met minder land en water
• Boeren leveren direct aan Olam. Zo kan de prijs laag blijven
• Boeren leveren direct aan Olam. Zo kan de prijs laag blijven
• B2B-bedrijf, gericht op internationale voedingsbedrijven
• 13.800 klanten in 2014. In de afgelopen 5 jaar groeide het klantenbestand met 5%
• B2B-bedrijf, gericht op internationale voedingsbedrijven
• 13.800 klanten in 2014. In de afgelopen 5 jaar groeide het klantenbestand met 5%
• Accountmanagers zien klanten regelmatig en kunnen ook contact opnemen via WhatsApp.
• Er bestaat een eigen videokanaal met introductiefilmpjes
• Accountmanagers zien klanten regelmatig en kunnen ook contact opnemen via WhatsApp.
• Er bestaat een eigen videokanaal met introductiefilmpjes
Waarde
• Hoge klantbetrokkenheidscore van 83% (een gemiddeld bedrijf scoort 60%)
• Feedbackmechanismen waardoor beleid direct kan worden aangepast
• Top 20 Companies for Leaders (2010)
• Prijs voor Beste werkgever (2013)
• Global Assignee Talent Pool: managers van morgen doorlopen uitgebreide training
• Zeer scherpe rekrutering van talent over de hele wereld
• Betaalbare en gezonde producten
• Bijdrage aan de millenniumdoelen, bekroond met World Business and Development
Award
• HIV/AIDS-programma met een jaarlijks bereik van 180.000 mensen
• Gebruik productie- en distributiecapaciteit slimmer en vaker. Een heel praktische
manier van synergie creëren blijft het optimaal en meervoudig benutten van kapitaalgoederen. Als je dan toch een dure weg aanlegt, en opslagcapaciteit koopt, dan kun je die maar beter extreem efficiënt benutten en daar meerdere producten over vervoeren. En dat dan liefst ook nog verspreid over het jaar, zodat de productiecapaciteit beter kan worden benut en minder te maken heeft met pieken en dalen. Een strategie die Olam geen windeieren heeft gelegd en zelfs richtinggevend is in de groeistrategie. Datzelfde delen van kapitaalgoederen is bijvoorbeeld zichtbaar in de lessen uit andere cases. Neem bijvoorbeeld de vervoermiddelen voor het transporteren van mensen en landbouwproducten bij Van den Heiligenberg en de schepen voor het haring- en kabeljauwseizoen bij het haring kaken.
• Iedereen kan winnen. Olam wil waarde toevoegen voor alle partijen in de productieketen. Dit zorgt ervoor dat boeren blij zijn met de komst van Olam en hun producten graag aan Olam verkopen. Klanten weten dat zij een goede deal krijgen, net als de toeleverende boeren. En medewerkers willen graag voor je werken. De les blijft om te zoeken naar manieren om samen de koek te vergroten, zodat iedereen een groter stuk kan krijgen zonder dat dat ten koste hoeft te gaan van de buurman in de keten.
• If you can dream it, you can do it. Olam gaat direct naar de boeren en koopt niet
meer van de tussenhandelaren. Een strategie die riskant en ingewikkeld lijkt, maar
een sleutel naar succes blijkt. Dit leert ons weer wat de kracht is van een gewaagd
doel. Het leert ons ook dat er soms inefficiëntie in de keten zit en dat sommige tussenschakels meer kosten dan ze aan waarde toevoegen: de strijdkreet ‘cut out the
middle-men’ helpt soms ook in de voedingsketen.
• Kies je aandeelhouders. Als je een duurzame strategie hebt, wil je geen last hebben
van aandeelhouders die je op een andere koers proberen te brengen. Als je beursgenoteerd bent, moet je hier goed over nadenken. Olam heeft in de selectie en samenstelling van aandeelhouders duurzaamheid en commitment aan de koers geborgd.
Bronnen

Bronnen en verwijzingen
- Login of registreer om te kunnen reageren